افراد دارای وسواس غذایی همواره نگران عواقب غذا خوردن بر بدن خود هستند، و این امر منجر به اجتناب از غذا یا بی اشتهایی در آنان می شود. یکی از نگرانی های آنها ممکن است شامل کالری اضافی و افزایش وزن باشد. برخی دیگر از نگرانی هایی که افراد مبتلا به وسواس غذایی تجربه می کنند، این است که بابت ترکیبات غذا، واکنش های آلرژیک یا خفگی نگرانی و ترس دارند. هنگامی که این وسواس و نگرانی ادامه پیدا می کند، بر زندگی روزمره افراد تأثیر می گذارد و می تواند کیفیت زندگی را مختل کرده و گاها حتی خطرناک باشد.
ویژگی ها، مشخصات و علائم
وسواس غذایی ناشی از مصرف غذا است و می تواند در سلامت، فعالیت های روزانه و کیفیت زندگی فرد اختلال ایجاد کند. هنگامی که علت وسواس غذایی ناشی از ترسِ تأثیر غذا بر بدن مثل خفگی و آلرژی باشد، ویژگی‌های زیر ممکن است قابل ملاحظه باشد:
- محدودیت شدید در انواع مختلف غذا
- خوردن ترکیبات خاص
- عدم اشتها یا علاقه به غذا
- ترس از خفگی یا واکنش آلرژیک
- تند خوردن که با گذشت زمان بدتر می شود
با این حال، زمانی که ترس از افزایش وزن باعث وسواس غذایی شود، علائم زیر قابل انتظار و پیش بینی خواهد بود:
- غرق شدن در انتخاب غذا
- محدود کردن بیش از حد غذا به دلیل اینکه فرد مطمئن نیست چه بخورد
- وسواس در مورد وزن یا تصویر بدنی
صرف نظر از علت اصلی، افرادی که از وسواس غذایی رنج می برند، هنگام فکر کردن یا تصمیم گیری در مورد اینکه چه بخورند دچار تنش و اضطراب می شوند. این مساله یک واکنش فیزیولوژیک به نام واکنش ستیز یا گریز ایجاد می کند. علائمی مانند:
- ضربان قلب تند
- دلشوره داشتن (حس پرواز پروانه‌ها در شکم)
- لرزش یا سردی (رنگ پریده به نظر می رسد)
- تنفس سریع و پی در پی
واکنش ستیز یا گریز یک واکنش فیزیولوژیک است که جانداران در پاسخ به ادراکاتشان نسبت به موقعیت‌های خطرناک، حمله، یا فرار برای نجات خود نشان می‌دهند.
علائم کم خوردن یا نخوردن ناشی از وسواس غذایی
اختلال در تمرکز
سرگیجه یا غش
تحریک پذیری یا بدخلقی
بسته به شدت کاهش مصرف غذا و میزان سوء تغذیه، علائم زیر ممکن است رخ دهد:
کاهش وزن قابل توجه
عدم تحقق رشد مورد انتظار در کودکان
بروز علائم سوء تغذیه
نحوه تاثیر وسواس غذایی بر کیفیت زندگی
وسواس غذایی، می تواند بر کیفیت زندگی فرد تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، برخی از افراد مبتلا به این نوع وسواس ممکن است از رویدادهای اجتماعی اجتناب کنند. آنها می ترسند، غذایی که انتخاب می کنند اضطراب آور باشد، بنابراین تصمیم می گیرند که جایی نروند. اگر کودکی از خوردن غذاهای جدید می ترسد، ممکن است با خانواده یا دوستانش هرگز برای خوردن غذا یا شام به رستوران نرود.
تشخیص
هنگامی که فردی علائم کاهش اشتها دارد، پزشک از طریق روش های زیر در صدد بررسی چرایی آن بر می آید:
- نمودارهای رشد و نمو
- پرسشنامه ها
- سنجش با مشاور یا درمانگر
- مشاوره با متخصص تغذیه
بسته به شدت کاهش وزن یا سوء تغذیه، پزشک ممکن است آزمایش های زیر را انجام دهد:
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
- تست های تصویربرداری (اشعه ایکس، CT، MRI، تراکم استخوان)
- الکتروکاردیوگرام (ECG یا EKG)، که قلب فرد را بررسی می کند
علت ابتلا به وسواس غذایی
اغلب در کودکان، اختلالات تغذیه مبتنی بر وسواس غذایی، ناشی از فوبیای اینکه غذا با بدن چه می کند، دیده می شود. در کودکان مبتلا به اختلالات حسی مانند آن هایی که اختلال اوتیسم دارند، بیشتر رخ می دهد.
هنگامی که وسواس غذایی با استرس ناشی از بد فرم شدن بدن یا ترس از افزایش وزن همراه باشد، می تواند به دلیل عوامل زمینه ای مانند:
- اطلاعات بیش از حد در ارتباط با تغذیه
- انتظارات غیر واقعی و کمال گرایی
- فشار فرهنگی، اجتماعی و همسالان در مورد ظاهر
- خودگویی منفی در مورد غذا خوردن یا ظاهر
- آسیب و ضربه روحی روانی در سنین پایین
انواع مختلف وسواس غذایی
دو نوع اصلی وسواس غذایی عبارتند از اختلال تغذیه مبتنی بر اضطراب و اختلالات خوردن.
اختلالات تغذیه مبتنی بر اضطراب
اگرچه اضطراب غذایی به عنوان یک اختلال، در تغذیه و خوردن مشخص شده است، در “راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی” (DSM-5) نیست، اما می تواند باعث ناراحتی و مشکلات عملکردی قابل توجهی شود. اختلالات تغذیه مبتنی بر اضطراب زمانی اتفاق می‌افتد که فرد نگران اتفاقیست که در صورت خوردن برخی غذاهای گوناگون یا امتحان کردن غذاهای جدید می باشد. این نتیجه تصویر بدنی یا تمایل به لاغری نیست. آنها ممکن است از ترکیبات غذا بترسند، مثلا استرس این که خفه شوند یا واکنش آلرژیک داشته باشند.
اختلالات تغذیه مبتنی بر اضطراب با تند خوردن متفاوت است زیرا امتناع آنها از خوردن آنقدر شدید است که باعث سوء تغذیه می شود که نیاز به مداخله پزشکی دارد. تند خورها عموماً می توانند تغذیه، وزن و قد مناسب را برای سن خود حفظ کنند
اختلالات اشتها
وسواس غذایی می تواند ناشی از ترس افزایش وزن، بد فرم شدن استایل بدنی یا تلاش برای سالم تر بودن (مانند شروع یک رژیم) باشد. این نگرانی ها ممکن است منجر به محدودیت بیش از حد غذا خوردن یا انواع اختلالات خوردن شود. در این مورد، انتخاب ها و تصمیم گیری های غذایی می تواند طاقت فرسا و باعث اضطراب شود.
درمان
اگر کودکی دارید که اختلال خوردن مبتنی بر اضطراب را تجربه می کند، توصیه می شود:
آنها را در معرض غذاهای جدید قرار دهید، مانند یک بار در هفته
خوردن غذاهای جدید را اجبار نکنید؛ بلکه فقط پیشنهاد کنید
به آنها اجازه دهید از طریق لمس، بو یا چشیدن غذا را بررسی کنند
بشقاب آنها را درجهتی بچرخانید که غذاهای مورد علاقه آنها و چیزهای جدید را شامل شود.
خودیاری
خودیاری یک نقطه شروع عالی است، با این حال، کسانی که به شدت کمبود وزن دارند باید به سرعت به دنبال درمان های پزشکی باشند. اندیشه های خودیاری برای وسواس غذایی عبارتند از:
ژورنال نویسی مثبت: خودگویی منفی و الگوهای تفکر مضر را بشناسید. سعی کنید خود را کنترل کنید تا بتوانید پیشرفت کنید، حتی اگر کوچک باشد. نوشته های روزانه خود را بر جنبه های مثبت متمرکز کنید، مانند اینکه از کدام غذاها لذت می بردید، چه مواد مغذی دریافت کرده اید، و اینکه چگونه بدن شما امروز از شما مراقبت کرده است.
عوامل واکنش برانگیز را محدود کنید: مانند مجلات یا رسانه های اجتماعی
مراقبت از خود: یک دوش گرم و آرامش بخش بگیرید، یک سرگرمی جدید را شروع کنید یا زمانی را در طبیعت بگذرانید.
سلام برادر من چند سال پیش دچار پریدگی خار ماهی تو گلوش شد و ما بعد از مشاوره با پزشک لوزه سوم رو عمل کردیم اما بعد از یک سال و خوردی دچار وسواس شدید شد و کم کم غذا های موقوی که گوشت مرغ و ماهی کلا غذای گوشتی یا غذای سفت نمی خوره کم کم اینقدر زیاد شده که دیگه یه بچه عادی نیست و حتی میوه و خوراکی هم نمی خوره پیش مشاور رفتیم دکتر حلق و بینی هم رفتیم اما هیچ مشکلی نداشت ولی همچنان این مشکل رو داره لطفا اگه میشه راهنمایمون کنید خیلی نگرانشیم الان ما باید چیکار کنیم به کی باید مراجعه کنیم.