وسواس، نوعی اختلال اضطرابی است که می تواند با ترس و نگرانی های بدون دلیل همراه باشد. فرد مبتلا به وسواس به سختی می تواند این قبیل افکار را در خود کنترل کند.
افکار و تصورات آشفته آن هم به صورت مکرر، با عنوان اختلال وسواس در نظر گرفته می شود که می تواند با اضطراب زیادی همراه باشد.
اختلال وسواس با طیف وسیعی از مشکلات عملکردی همراه است و می تواند اثرات چشمگیری را در زندگی فرد داشته باشد.
وسواس چیست؟
وسواس نوعی اختلال است که ذهن و رفتار فرد را طوری درگیر می کند که تمام امور روزانه او را تحت تاثیر قرار می دهد و از انجام کار های روزانه و رسیدگی به آن ها به طور نرمال جلوگیری می کند. ممکن است خیلی از ما به این حس دچار باشیم اما تا زمانی که سبب آسیب به زندگی روزمره ما نشود نمی توان گفت وسواس داریم.
انواع وسواس
اختلال وسواس به دو صورت معمولا ظاهر می شود و عمل نکردن به آن سبب ایجاد اضطراب در فرد می شود. در ادامه به هر دو نوع این وسواس ها که عبارتند از وسواس فکری و وسواس عملی یا وسواس فکری عملی خواهیم پرداخت.
وسواس فکری
اختلال وسواس فکری مربوط به ذهن است و آن را تحت تاثیر می گذارد. این فکر مدام به سراغ فرد می آید و مانع از انجام کار های روزانه می گردد. برای اطلاعات بیشتر به صفحه درمان وسواس فکری مراجعه کنید.
در ادامه به انواع این وسواس ها خواهیم پرداخت:
وسواس به آلودگی
افراد نسبت به آلودگی خود و اطرافیان همیشه دچار نوعی نگرانی خاص هستند. این افراد پس از تماس با اشیا مختلف ذهنشان درگیر این موضوع می شود و آن ها را از انجام ادامه کار ها باز می دارد. این افراد به همین دلیل به طور مداوم در حال تمیز کردن و شستشوی دست و بدن خود هستند و اطرافیان را هم به این کار مجبور می کنند. این نوع اختلال وسواس امروزه با ظاهر شدن کرونا افزایش یافته و حتی افراد سالم هم به آن دچار شده اند.
وسواس آسیب زدن به دیگران
گاهی افراد هنگام صحبت دائما نگران اند که اطرافیان را از خود برنجانند یا نا خواسته توهین کنند و اگر در گروهی باشند و دعوا یا ناراحتی اتفاق بیافتد خود را مسئول می دانند.
وسواس جنسی
افراد با این نوع اختلال وسواس حتی هنگام برقراری رابطه با همسر خود دچار مشکل می شوند و مدام افکار وسواسی به ذهنشان خطور می کند.
وسواس مذهبی
بعضی افراد نسبت به موضوعات دینی بسیار نگران اند و دائما ترس دارند که شاید کاری که می کنند بر خلاف دین باشد. همچین افرادی به نوعی افراط در دین دچار هستند.
وسواس بیماری
در این افراد نگرانی بیمار بودن خود یا اطرافیان وجود دارد و وجود شرایطی مانند کرونا به این نگرانی ها دامن می زند.
وسواس کمال گریی
نوع اختلال وسواس سبب می شود فرد فقط به دنبال موفقیت باشد و با شکست به شدت نا امید شود و این نا امیدی گاهی باعث افسردگی در فرد شود.
وسواس عملی
اختلال وسواس عملی مربوط به کار هایی است که فرد خود را موظف به تکرار آن ها می داند و اگر تکرار نکند دچار نگرانی شدید می شود. برخی از نمونه های وسواس عملی عبارتند از:
وسواس تقارن
این وسواس مربوط به وسایل می باشد. فرد دائما در حال تغییر مکان وسایل بوده و همچنین گاهی بر روی صاف قرار داشتن وسایل دچار اختلال وسواس می شود. برای مثال اگر تابلویی روی دیوار کج نصب شود اصلا برای او قابل تحمل نخواهد بود.
وسواس نظم و ترتیب
افراد درگیر به این اختلال وسواس دائما در حال تمیز کردن و قرار دادن وسایل در جای مخصوص خود است و از نا مرتبی بیزار است و گاهی وی را عصبی می کند. این افراد ده تنها وسایل را می شویند بلکه خود نیز به تکرر در حال استحمام می باشند و حمام کردنشان طولانی می باشد.
وسواس وارسی کردن
این افراد بعد از هر کاری چند بار آن را چک می کنند برای مثال اگر برای سفر گاز یا آب را قطع کنند تا زمان رفتن چند بار آن را چک می کنند. این افراد به شدت استرسی هستند و از اتفاق افتادن حادثه هراس دارند.
اما وسواس غذایی چیست؟ برای اطلاعات بیشتر به صفحه آن مراجعه کنید.
وسواس با چه علائم و نشانه هایی همراه است؟
وسواس می تواند در کودکان و یا بزرگسالان دیده شود و معمولا با بالا رفتن سن نیز شدت می گیرد. علائم و نشانه های وسواس می تواند شدید و یا خفیف باشد. ممکن است برخی افراد تنها اختلال وسواس فکری داشته باشند و برخی دیگر درگیر اختلال وسواس رفتاری نیز شوند.
برخی افراد مبتلا به وسواس فکری، سعی در پنهان کردن علائم خود دارند. اما اطرافیان آن ها متوجه برخی علائم فیزیکی خواهند شد.
افراد مبتلا به اختلال وسواس چندین بار یک کار را انجام می دهند و کنترلی بر این احساس خود ندارند.
معمولا احساس می کنند کاری خلاف آن چه که درست است در حال انجام شدن است.
این قبیل علائم می تواند در حدی باشد که فعالیت های روزانه و یا روابط اجتماعی فرد را مختل کند.
علت اختلال وسواس چه می تواند باشد؟
اختلال وسواس می تواند یک اختلال عصبی باشد و تغییر و ناهنجاری در انتقال دهنده های عصبی عامل آن باشد.
- علل ژنتیکی. اختلال وسواس می تواند زمینه ارثی و خانوادگی داشته باشد.
- علل خود ایمنی. عفونت های استرپتوکوکی که می تواند با التهاب و اختلال در عملکرد سلول های عصبی مغز همراه باشد.
- علل رفتاری. اختلال وسواس می تواند با ترس همراه باشد و دوری از انجام برخی کارها به کمتر شدن ترس در آن ها کمک می کند. این ترس و استرس می تواند برخی مواقع مانند شروع یک کار جدید بیشتر شود.
در چنین شرایطی، رفتار درمانی می تواند به رفع این ترس و استرس کمک کند.
- علل نورولوژیکی. تکنیک های تصویر برداری از مغز امکان مشاهده و بررسی نواحی مختلف مغز را فراهم کرده است. بر هم خودن تعادل مواد شیمیایی در مغز مانند سروتونین می تواند یکی از دلایل بروز اختلال سواس باشد.
- عوامل محیطی. عوامل استرس زای محیطی می توانند باعت تشدید اختلال وسواس شوند.
0 دیدگاه