کنترل خشم در کودکان یکی از موضوعات مهمی است که والدین باید به آن توجه زیادی کنند. خشم یکی از احساسات طبیعی است که در تمام انسان آنها بروز داده می‌شود اما آنچه که مهم است کنترل خشم، به خصوص در کودکان است. خشم در کودکان علاوه بر آسیب های روحی به کودک، آسیب های جسمی را هم به او وارد می‌کند پس بهتر است در همان کودکی کنترل خشم را به کودکان آموزش دهیم.

علت خشم در کودکان چیست؟

خشم و پرخاشگری یکی از رفتارها و احساسات تهاجمی طبیعی در کودکان است. به طور مثال زمانی که کودکان به خاطر اسباب بازی هایشان با هم درگیر می‌شوند و تا حد کبودی جیغ می‌زنند. یک کودک خردسال می‌تواند در زمان انجام کارها مانند  کاردستی درست کردن، به همبازی خود حمله کند و خشم خود را بروز دهد. حتی زمانی که کودک به مهدکودک می‌رود، به دلیل دلخوری و ناراحتی که دارد و احساس بی توجهی از خانواده اش به دلیل دوری از خانه ممکن است با هل دادن بغل دستیش از انتقام را بگیرد. عواملی همچون درس خواندن، گشنگی و تشنگی، خستگی، اختلاف بین والدین و یا طلاق پدر و مادر، حسادت کودکان و… از عواملی هستند که بر روی خشم کودک تاثیر می‌گذارند. بهتراست برای کنترل خشم کودک با او صحبت کنید تا مشکلاتش را حل کند. 

در برابر خشم کودکان چه باید کرد؟

در برابر خشم کودکان می‌توانید اقدامات مختلفی را انجام دهید، که در ادامه ایت اقدامات را بررسی می‌کنیم.

الگوی خوبی باشید

هرچقدر هم عصبانی یا خشمگین باشید سعی کنید خشم خود را در برابر کودک خود حفظ کنید و او را سرزنش نکنید. انجام این کار ها نه تنها تاثیر مثبتی در رفتار کودک ندارد بلکه، باعث می‌شود یادبگیرد در هنگام عصبانیت، آن را بروز داده و به درگیری فیزیکی و لفظی روی بیاورد. به جای این رفتار خشم خود را کنترل کرده و الگوی خوبی برای او باشید. 

سریع تر پاسخ بدهید

سعی کنید زمانی که متوجه می‌شودید فرزندتان در حال پرخاشگری است سریع به او پاسخ بدهید و جلوی کج خلقی او را بگیرید، نگذارید کار به جایی بکشد که برای بار سوم که شروع به زدن می‌کند به کودک خود بگویید بس است. بلافاصله به او بفهمانید که کار اشتباهی می‌کند. 

او را از این موقعیت خارج کنید

سعی کنید او را برای یک وقفه کوتاه از موقعیت خارج کنید. اگر کودک پیش دبستانی است زمان برای وقفه بین 3 تا 4 دقیقه کافی است. اگر کودک بزرگ تر است، او را به دلیل کار بد خود توبیخ کنید، مثلا ساعت تماشای تلویزیون و پول توجیبی اش را کاهش دهید، تا با نتایج کار اشتباهش آشنا شود و دیگر آن کار را انجام ندهد.

 به واکنش انتخابی خود پایبند باشید

در هنگام رفتار اشتباه کودک، واکنش یکسانی به این رفتار بدهید. یعنی هر دفعه یک نوع واکنش بدهید که کودک در ذهنش جا بیفتد که شما چه واکنشی می‌دهید و ملکه ذهنش باشد که  دیگر این کار را نکند تا با رفتار پیش بینی شده شما همراه نشود. 

با فرزندتان صحبت کنید

بگذارید فرزندتان فرزندتان ارام شود و سپس در مورد آنچه اتفاق افتاده با او صحبت کنید. بهترین زمان بین 30 دقیقه تا 1 ساعت بعد از این اتفاق است. بعد از او سوال های مرتبط با آن موضوع را بپرسید. به طور مثال، ( چه رفتاری از دستت باعث عصبانی شدنت شد؟)

راه های مناسب برای کنترل خشم ارائه بدهید

به او توضیح دهید که عصبانی شدن طبیعی است و هر کسی می‌تواند عصبانی باشد و به کودک بگویید که ضربه زدن و لگد زدن کار درستی نیست و ایراد دارد. سپس راه های بهتری به او پیشنهاد دهید. و به او بگویید  به جای شوت کردن توپ، پرت کردن اجسام و درگیری های فیزیکی و لفظی به طرفی که از او عصبانی شده است حرف بزند و مشکلش را با حرف زدن بروز دهد.

وقفه تربیتی او را بررسی کنید

در هنگام بروز خشم و پرخاشگری کودک به او  یاد بدهید که بعد از آن کنار شما نشسته و سکوت کند. در این زمان بگذارید کاملا آرام شود و اگر احساس کردید کمی آرام تر شده است او را در آغوش بگیرید و به او یاد بدهید که بتواند تمامی احساساتش را به بهترین شکل ممکن بروز بدهد.

رفتار خوب او را تشویق کنید و به او افتخار کنید

به غیر از زمانی  که به رفتار بد او واکنش نشان می‌دهید، برای رفتار های خوبش هم این کار را بکنید و از کار های خوب کودک تعریف و تمجید کنید. همچنین زمانی که موفق به خود کنترلی و کنترل خشم شد، به او جایزه ای بدهد و نشان دهید که به او افتخار می‌کنید.

بیشتر بخوانید: بهترین راه های کنترل خشم

راهکارهای کنترل خشم کودکان

در این بخش به راهکارهای کنترل خشم کودکان می‌پردازیم:

• کودک را از محل درگیری دور کنید
• در هنگام خشم کودکان، حواس آن ها را پرت کنید و تا درگیری ادامه پیدا نکند.
• اندکی تسلیم شوید. زیرا فشار زیاد به او و خودتان موجب بروز مشکلات جسمی می‌شود. آیا ترجیح می‌دهید کودک 15 دقیقه بیشتر تلویزیون تماشا کند یا 30 دقیقه سر او داد بزنید؟
• گاهی اوقات از شوخ طبعی استفاده کنید و برای سرگرم کردن کودک برای او شکلک های بامزه در بیاورید.
• به جای جیغ و داد از کلمات به آرومی استفاده کنید. 
• گزینه های وسوسه آمیز را از او دور کنید. به طور مثال در هنگام صرف شام در کنار سفره شکلات نباشد….

سوالات متداول

نتیجه گیری

نادیده گرفتن خشم کودکان ایده بدی است. تحقیقات نشان داده والدینی که پرخاشگری می‌کنند یا در برابر پرخاشگری کودک خود تسلیم می‌شوند، به مرور زمان شاهد بدتر شدن رفتار کودکان خود خواهند بود.